08 - 06 - 2025 Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Πυροβολισμού στον Αέρα................... ΜΑΡΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΟΥΛΟΥΚΟΣ

 

        Πόσο επικίνδυνοι είναι οι πυροβολισμοί στον αέρα,                             και σε τι απόσταση μπορεί να φτάσει μια σφαίρα; 

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Κρήτη με αδέσποτες σφαίρες να τραυματίζουν ανυποψίαστους πολίτες ,αλλά και η περίπτωση του 10χρονου Μάριου στο Μενίδι τον Ιούνιο του 2017, φέρνουν στην επιφάνεια την επικινδυνότητα χρήσης πυροβόλων όπλων από άτομα που δε γνωρίζουν τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα που κυκλοφορούν, η σφαίρα που σκότωσε τον άτυχο ΜΑΡΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΣΟΥΛΟΥΚΟ, ήταν διαμετρήματος 9mm. Αν και υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι του συγκεκριμένου διαμετρήματος, ο συνηθέστερος είναι ο 9X19mm, αλλιώς γνωστός και ως «Parabellum» ή «Luger». Αυτός ο τύπος, είναι ο δημοφιλέστερος παγκοσμίως και χρησιμοποιείται κατά κόρον από πολλούς στρατούς και αστυνομίες, αλλά και πολλούς εγκληματίες. Αν και ο ακριβής τύπος δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός, το 9X19mm, είναι ο πιθανότερος «ένοχος». 

Βαλλιστική

Για να δούμε κάποια βαλλιστικά στοιχεία για το διαμέτρημα 9X19, πρέπει να διευκρινίσουμε κάποιες ορολογίες.

–Δραστικό βεληνεκές

Πρόκειται για την απόσταση που διανύει η βολίδα, πριν αρχίσει να χάνει την αρχική της κινητική ενέργεια. Στη περίπτωσή μας, εάν μια σφαίρα 9mm ριφθεί από πιστόλι, με γωνία 0 μοιρών (δλδ σε ευθεία), το δραστικό βεληνεκές, δε ξεπερνά τα 30 έως 50 μέτρα. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το πιστόλι Beretta των 9mm.

–Μέγιστο βεληνεκές

Για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή απόσταση που μπορεί να διανύσει μια σφαίρα, ανεξαρτήτως διαμετρήματος, η βέλτιστη γωνία βολής, είναι οι 45 μοίρες.

Σε αυτή τη περίπτωση, το βεληνεκές φτάνει τα 2.400 μέτρα. Προφανώς σε αυτές τις αποστάσεις, η αρχική κινητική ενέργεια έχει μειωθεί σημαντικά, ωστόσο είναι ολοφάνερο πως διατηρεί σημαντική ταχύτητα, δηλαδή 330 πόδια/δευτ. (περίπου 100 μέτρα/δευτ.).

Η αρχική ταχύτητα μιας σφαίρας 9mm, κυμαίνεται μεταξύ 950-1,400 πόδια/δευτ (290 – 430 μέτρα/δευτ.). Αν και η τελική ταχύτητα που προαναφέραμε είναι εμφανώς χαμηλότερη (100 μέτρα/δευτ.), η πιθανότητα σοβαρού τραυματισμού ή ακόμη και θανάτου είναι δυνατή, ανάλογα με το τελικό σημείο πρόσκρουσης στο ανθρώπινο σώμα. Μια σφαίρα, φτάνει να έχει ταχύτητα μεταξύ 200 και 330 ποδιών/δευτ. (60 – 100 μέτρα/δευτ.) για να διατρήσει το ανθρώπινο δέρμα και να προκαλέσει σοβαρό εσωτερικό τραυματισμό.

Εν ολίγοις, μια σφαίρα των 9mm, μπορεί υπό προϋποθέσεις*, να είναι θανατηφόρα ακόμη και σε απόσταση άνω των δύο χιλιομέτρων.

*Σημαντικό ρόλο στον υπολογισμό βεληνεκών, τελικής ταχύτητας, κινητικής ενέργειας κτλ, παίζουν πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως ο τύπος του όπλου, η γωνία βολής, η αντίσταση του αέρα κτλ.

–Κάθετη βολή (90 μοίρες)

Πολλοί χρήστες όπλων, αγνοούν πως μια σφαίρα που θα ριφθεί στον αέρα, έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στη Γη, με ταχύτητα ικανή να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό ή ακόμη και θάνατο. Μια σφαίρα με γωνία βολής 90 μοιρών, θα ανέβει σε μεγάλο υψόμετρο (εξαρτάται από το είδος όπλου – σφαίρας), πριν εξαντλήσει τη κινητική της ενέργεια και υπερνικηθεί από τη βαρύτητα. Κατόπιν, η βαρύτητα θα την τραβήξει προς το έδαφος, αλλά η αντίσταση του αέρα θα μειώσει σημαντικά τη τελική ταχύτητα. Ανάλογα με τους ανέμους που επικρατούν, η βολίδα μπορεί να προσγειωθεί εκατοντάδες μέτρα μακριά. Και εδώ υπάρχει κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, αλλά σαφώς μικρότερος απ’ ότι σε περιπτώσεις βολής υπό γωνία μικρότερη των 90 μοιρών. Αν και σε διάφορα δημοσιεύματα διαβάσαμε πως σε ανάλογες περιπτώσεις, η σφαίρα πέφτει προς το έδαφος με τριπλάσια ταχύτητα από αυτή που έχει τη στιγμή που αφήνει τη κάννη, προφανώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Πρακτικά όμως, όσοι πυροβολούν στον αέρα, σπανίως ή ποτέ δεν πετυχαίνουν γωνίες 90 μοιρών, διότι δεν είναι αυτός ο σκοπός τους. Όπως αναφέραμε πιο πάνω, οι βαλλιστικές δυνατότητες μιας σφαίρας, ακόμη και μικρού διαμετρήματος, είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Στη περίπτωση του 10χρονου όμως, το γεγονός (σύμφωνα με διάφορα ρεπορτάζ), ότι η σφαίρα τον έπληξε στη κορυφή του κρανίου, υποδηλώνει πως ρίχθηκε με μεγάλη γωνία βολής που προσέγγιζε τις 90 μοίρες. Για να υπάρξει χτύπημα στη κορυφή του κεφαλιού, ο δράστης θα πρέπει να πυροβόλησε υπό γωνία τουλάχιστον 70 μοιρών. Αυτά το στοιχεία, εφόσον οι αναφορές είναι σωστές, μπορούν να βοηθήσουν τις αρχές να υπολογίσουν με αρκετή ακρίβεια την απόσταση απ όπου ρίχτηκε ο μοιραίος πυροβολισμός και να εντοπίσουν το δράστη.

Τι λέει το Άρθρο 12 του Νόμου 2168/1993 για τους Άσκοπους πυροβολισμούς και την παράνομη χρήση εκρηκτικών υλών και ποια είναι η ποινή φυλάκισης;

1.            α. Απαγορεύονται οι άσκοποι πυροβολισμοί

β. Απαγορεύεται η άσκοπη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών ή εκρηκτικών υλών ή η χρησιμοποίηση αυτών για σκοπούς διαφόρους εκείνων, για τους οποίους χορηγήθηκε η άδεια αγοράς και κατανάλωσης

2. Εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη, τιμωρούνται:

α. Οι παραβάτες της παρ. 1, περίπτ. α’, με φυλάκιση από τρεις (3) μήνες έως (5) έτη

β. Οι παραβάτες της παρ. 1, περίπτ. β’, με φυλάκιση τουλάχιστον, έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή

   

Πόσο επικίνδυνοι είναι οι άσκοποι πυροβολισμοί στον αέρα

Ένας οπλουργός και εμπειρογνώμων τεχνικός σύμβουλος εξηγεί:

«Δεν υπάρχει ακίνδυνος πυροβολισμός. Ακόμα και όταν αυτός γίνεται με το όπλο στραμμένο στον ουρανό, μακριά από σημείο όπου βρίσκονται άνθρωποι, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ασφάλειας και αποτροπής τραυματισμού» λέει ο οπλουργός και εμπειρογνώμων τεχνικός σύμβουλος, κ. Αντώνης Κυριακάκης στα Χανιά.

«Και αυτό γιατί η σφαίρα ταξιδεύει μακριά και μπορεί να είναι επικίνδυνη ή και μοιραία ακόμα και κατά την πτώση της προς το έδαφος.

Αδιάψευστοι μάρτυρες της επικινδυνότητας των άσκοπων πυροβολισμών είναι τα ίδια τα περιστατικά ανθρώπων που τραυματίστηκαν από αδέσποτες σφαίρες, την ώρα μάλιστα που εκείνοι βρίσκονταν σε μακρινή απόσταση από το σημείο πυροβολισμού».

Τι αποστάσεις καλύπτει και τι ταχύτητες πιάνει μια αδέσποτη σφαίρα

Πώς γίνεται στην περίπτωση του άσκοπου πυροβολισμού στον αέρα, να τραυματιστεί κάποιος σε μακρινή απόσταση ακόμα και κατά την πτώση της σφαίρας;

Τους λόγους εξηγεί ένας από τους καθ’ ύλην αρμόδιους στα Χανιά, ο πτυχιούχος οπλουργός, τεχνικός σύμβουλος – εμπειρογνώμων και ε.α. σμηναγός Π.Α., Αντώνης Κυριακάκης, μέσα από την παρουσίαση των βαλλιστικών ιδιοτήτων της σφαίρας μετά την εκπυρσοκρότηση.

Όπως εξηγεί ο κ. Κυριακάκης: «Μια σφαίρα μπορεί να καλύψει απόσταση 200-300 μέτρων και να φτάσει ακόμα και τα 5 χλμ αν πρόκειται για πολεμικό όπλο με διαμέτρημα 7,62 mm. Η απόσταση που θα διανύσει η  βολίδα και η ταχύτητά της εξαρτάται από το όπλο, το βάρος της σφαίρας, το είδος του βλήματος και τη γωνία του πυροβολισμού.

Υπάρχει το δραστικό βεληνεκές της βολίδας, δηλαδή η απόσταση που διανύει πριν αρχίσει να χάνει την ταχύτητα της (σε αυτή την εμβέλεια μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά) και το μέγιστο βεληνεκές, δηλαδή η μεγαλύτερη δυνατή απόσταση που μπορεί να καλύψει».

Ενδεικτικά αναφέροντας τις αποστάσεις και την ταχύτητα:

• Ένα όπλο διαμετρήματος 0,22 έχει δραστικό βεληνεκές 411 μ., μέγιστο 1.828 μέτρα και ταχύτητα κρούσης 98 μ/δευτ ή αλλιώς 352 χλμ/ώρα
• Ένα όπλο διαμετρήματος .223 ρέμινγκτον έχει δραστικό βεληνεκές 1.062 μ., μέγιστο 3.543 μ. και ταχύτητα κρούσης 178 μ/δευτ ή αλλιώς 640 χλμ/ώρα
• Ένα όπλο διαμετρήματος 7,62 mm (πολεμικό τουφέκι) έχει δραστικό βεληνεκές 885 μ., μέγιστο 5.189 μ. και ταχύτητα κρούσης 262 μ/δευτ ή αλλιώς 943 χλμ/ώρα
• Ένα όπλο διαμετρήματος 9 mm έχει δραστικό βεληνεκές 367 μ., μέγιστο 2.194 μ. και ταχύτητα κρούσης 114 μ/δευτ ή αλλιώς ή αλλιώς 410 χλμ/ώρα
• Ένα όπλο 45αρι έχε δραστικό βεληνεκές 278 μ., μέγιστο 1.645 μ. και ταχύτητα κρούσης 108 μ/δευτ ή αλλιώς 388 χλμ/ώρα
• Ένα όπλο 44αρι μάγκνουμ έχει δραστικό βεληνεκές 577 μ., μέγιστο 2.286 μ. και ταχύτητα κρούσης 114 μ/δευτ ή αλλιώς 410 χλμ/ώρα

Η ταχύτητα κατά την πτώση, η γωνία πυροβολισμού και το είδος της βολίδας

Όταν αρχίσει να πέφτει η σφαίρα σαφώς η ταχύτητά της ελαττώνεται, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι αμελητέα και ακίνδυνη. Όπως διευκρινίζει ο κ. Κυριακάκης:

«Μπορεί να μην προκαλεί κατά την πτώση της διαμπερές τραύμα, έχει τη δυνατότητα όμως να εισέλθει στο σώμα και να προκαλέσει τραυματισμό η σοβαρότητα του οποίου εξαρτάται και από το σημείο του σώματος που θα βληθεί.

Συγκεκριμένα η ταχύτητα της βολίδας όταν αυτή πλέον πέφτει, υπολογίζεται βάσει του εξής τύπου: το τετράγωνο της ταχύτητας επί τη μάζα του βλήματος δια δυο.

Σημαντικό ρόλο παίζει η γωνία από την οποία θα κρατά κάποιος το όπλο την ώρα που θα πυροβολεί. Όταν κρατά το όπλο σε γωνία περίπου 45 μοιρών, η σφαίρα καλύπτει μεγαλύτερη απόσταση, αλλά έχει μικρότερη ταχύτητα επιστροφής στο έδαφος. Αντίθετα, όταν το κρατά κάθετα, η απόσταση που διανύει η σφαίρα είναι μικρότερη αλλά η ταχύτητα με την οποία κατεβαίνει είναι μεγαλύτερη, σχεδόν η μισή της ταχύτητας με την οποία ανεβαίνει.

Επίσης έχει σημασία και το είδος της βολίδας. Στην καραμπίνα για παράδειγμα παίζει ρόλο τι θα χρησιμοποιήσεις, σκάγια, μονόβολα, τρίβολα… Υπάρχουν σκάγια πολύ ψιλά που έχουν μεγάλη διασπορά και σκάγια πολύ πιο χοντρά τα οποία πέφτοντας προς τα κάτω λόγω βάρους αναπτύσσουν μεγαλύτερη ταχύτητα και μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη ζημιά σε κάποιον».

Τα αβολίδωτα θα ήταν μια κάποια λύση στο «έθιμο» των μπαλωθιών αλλά…

Δυστυχώς, είναι δύσκολο να εξαλειφθεί από την Κρήτη το κακώς εννοούμενο ως “έθιμο” των μπαλωθιών σε χαρές, γάμους και κοινωνικές εκδηλώσεις που έχει σταθεί η αιτία για ατυχήματα και τραυματισμούς (ακόμα και θανάσιμους). Το “έθιμο” αυτό θα μπορούσε ίσως να αποκτήσει πιο ακίνδυνα χαρακτηριστικά αν σε αυτές τις περιπτώσεις επιτρεπόταν η χρήση αβολίδωτων όπλων.

«Τα αβολίδωτα είναι τα όπλα που χρησιμοποιούν φυσίγγια χωρίς βλήματα, απλώς κάνουν θόρυβο. Τα χρησιμοποιούν σε εκκινήσεις αγώνων, σε εκπαιδεύσεις σκύλων κτλ. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον οποιοδήποτε και δεν προκαλούν κανένα τραυματισμό. Ο ήχος είναι σαν πραγματικός ήχος όπλου αλλά δεν έχει βλήμα. Θα μπορούσε να ήταν μια λύση εκτόνωσης όσων θέλουν να ρίξουν μπαλωθιές σε κοινωνικές εκδηλώσεις στην Κρήτη, δυστυχώς όμως, δεν επιτρέπεται η χρήση τους στην Ελλάδα ενώ επιτρέπεται σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο» τονίζει ο κ. Κυριακάκης.

Το όπλο δεν είναι παιχνίδι

Επομένως, δεν χρειάζεται κάποιος να είναι σε κοντινή απόσταση από το άτομο που ρίχνει πυροβολισμό για να κινδυνεύσει, ούτε να βρίσκεται στο άμεσο πεδίο της πορείας της σφαίρας αφού αυτή μπορεί να τον τραυματίσει και κατά την πτώση της από ψηλά.

Ο κ. Κυριακάκης είναι κατηγορηματικός: «Μην χρησιμοποιεί κανείς το όπλο σε άσκοπους πυροβολισμούς. Πάντα πρέπει να χρησιμοποιείται στον χώρο του σκοπευτηρίου ή στο κυνήγι σε ασφαλές μέρος. Ποτέ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στο σπίτι. Σε κάθε περίπτωση πρέπει όσοι κατέχουν νόμιμα όπλο, ειδικότερα οι νεότεροι, να απευθυνθούν πρώτα σε κάποιον σκοπευτικό σύλλογο ή εκπαιδευτήριο, όπου θα μάθουν να το χρησιμοποιούν σωστά και θα πάρουν τις πρώτες σωστές βάσεις, οδηγίες και συμβουλές. Το όπλο δεν είναι παιχνίδι…»

Δεκάδες τα θύματα

Δυστυχώς, η κακή νοοτροπία νικά τη λογική και την σκληρή πραγματικότητα που απαρριθμεί δεκάδες θύματα από άσκοπους πυροβολισμούς. Θυμίζουμε μερικά μόνο από τα δεκάδες περιστατικά:

• Το Πάσχα του 2014 στα Μυριοκέφαλα, σκοτώθηκε ο 25χρονος Γιώργος Γυπαράκης σε γλέντι από μπαλοθιά.
• Το 2017 ο 10χρονος μαθητής ΜΑΡΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΟΥΛΟΥΚΟΣ έπεσε νεκρός στην αυλή του σχολείου του στο Μενίδι από αδέσποτη σφαίρα που τον τραυμάτισε στο κεφάλι.
• Το 2017 μια 45χρονη γυναίκα που καθόταν αμέριμνη στην αυλή της στα Σφακιά τραυματίστηκε επίσης από αδέσποτη σφαίρα.
• Τη φετινή περίοδο των εορτών μια 27χρονη στα Χανιά τραυματίστηκε από αδέσποτη σφαίρα
• Την παραμονή της φετινής Πρωτοχρονιάς τραυματίστηκε επίσης από αδέσποτη σφαίρα την ώρα που κατευθυνόταν στο αυτοκίνητό του ένας 57χρονος στο Ηράκλειο
• Ένας άσκοπος πυροβολισμός παραμένει πάντα επικίνδυνος ακόμα κι αν υπάρχει η ψευδής εντύπωση ότι εκτελείται με «ασφάλεια».